Każdemu etapowi obrotu towarami lub usługami towarzyszy odpowiednio naliczany podatek VAT. Ustawodawca zadbał o to, aby jego ostatecznym płatnikiem był konsument. Dla przedsiębiorców stanowi on zobowiązanie o charakterze neutralnym, ponieważ to nie oni są nabywcami usługi lub produktu. Z tego powodu osoby prowadzące działalność mają prawo odliczać podatek od towarów i usług. Istnieją jednak sytuacje, gdy nie mogą tego uczynić.
Faktura a prawo do odliczania podatku VAT
Możliwość odliczania podatku VAT to przywilej z przyczyn oczywistych ceniony przez przedsiębiorców. Podstawą do jego odliczenia jest prawidłowo wystawiona faktura przez uprawniony do tego podmiot. Stanowi ona dowód przeprowadzonej transakcji i poniesionego wydatku wraz z opodatkowaniem.
Z treścią faktur powinny się zgadzać rejestry sporządzane w dokumentacji księgowej firmy.
Zgodnie z zapisami Ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. wysokość podatku należnego obniża się o kwotę podatku naliczonego do nabytych towarów lub usług, co wykazane jest na fakturze.
Niestety w przypadku nieprawidłowo wystawionej faktury należy się z tym liczyć, iż nie będzie przysługiwało nam prawo do odliczenia podatku VAT. Powinno się też nie dopuścić to tego, aby na jedną transakcję wystawiono więcej faktur albo, by dokument opiewał na inną kwotę, niż rzeczywista wartość transakcji. Aby uniknąć rozczarowania, warto też upewnić się, czy nasz kontrahent jest podmiotem uprawnionym do wystawiania faktur VAT.
Pamiętajmy też, że nie odliczamy podatku od towarów i usług zwolnionych z VAT, nawet jeśli taki uwzględniłby wystawca faktury. Szczególnie też czujnym trzeba być w przypadku faktur wystawianych za transakcje, które nie zostały przeprowadzone. Występowanie o zwrot podatku nas podstawie takiego dokumentu jest traktowane jako oszustwo podatkowe.
Faktury i kwoty na nich umieszczone powinny dokumentować poczynione przez przedsiębiorcę wydatki. Ich stan powinien się ponadto zgadzać z rejestrami dokonywanymi w dokumentacji księgowej firmy.
Kiedy nie przysługuje prawo do odliczania podatku VAT?
Przedsiębiorca nie skorzysta z prawa do odliczenia podatku także w przypadku następujących sytuacji, gdy:
- zakupiony towar lub usługa nie mają związku z opodatkowaną działalnością gospodarczą,
- podatnik prowadzi działalność opodatkowaną i zwolnioną, to odliczenie VAT stosuje się tylko do tych faktur, które wiąże się z czynnościami opodatkowanymi,
- koszt dotyczy usług noclegowych lub gastronomicznych, nawet jeśli miały one charakter biznesowy.
Osobnego rozpatrzenia wymaga przeprowadzenie odliczenia kosztów na rzecz pojazdów wykorzystywanych do celów zawodowych i prywatnych. Za wydatki związane z zakupem auta, opłatami za jego użytkowanie oraz utrzymanie można odliczyć połowę kwoty podatku VAT przedstawianej na fakturach.
Niekiedy okoliczności dotyczące odliczenia podatku VAT bywają zawiłe, a interpretacja przepisów prawa budzi wiele wątpliwości. Aby uchronić się przed ryzykiem błędu podatkowego, warto skorzystać z doradztwa oferowanego przez biuro rachunkowe. Wówczas wzorcowo prowadzona ewidencja dla celów podatkowych od towarów i usług pozwoli na bieżąco analizować, które z faktur nie dają prawa do odliczenia podatku VAT.