Istnieją sytuacje, w których dozwolona jest praca w niedziele i święta. Za wykonywanie swoich obowiązków w tych dniach pracownikowi należy się rekompensata. W pierwszej kolejności może on odebrać dzień wolny. Jeśli z jakiegoś powodu nie ma takiej możliwości, pracodawca powinien wypłacić mu dodatkowe wynagrodzenie. Podpowiadamy, jak rozliczać pracę w niedziele i święta.
Kiedy dozwolona jest praca w niedziele i święta?
Praca w niedziele i święta jest dozwolona tylko w przypadkach określonych w art. 151 Kodeksu pracy. Pracę w tych dniach dopuszcza się m.in.:
• w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
• w ruchu ciągłym, przy pracy zmianowej, przy niezbędnych remontach;
• w transporcie i komunikacji;
• w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
• przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
• w rolnictwie i hodowli;
• przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności (np. w gastronomii, hotelach i pensjonatach, zakładach gospodarki komunalnej, placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych);
• w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
Zlecanie pracownikowi pracy w niedzielę i święta z innych względów niż wymienione w Kodeksie pracy jest łamaniem praw pracowniczych i naruszeniem przepisów o czasie pracy.
Rekompensata za pracę w niedziele lub święta
Za pracę w niedziele i święta uważa się pracę, która została wykonana między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.
Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi wykonującemu pracę w niedzielę lub święto innego dnia wolnego od pracy. Za pracę w święto udzielenie czasu wolnego powinno nastąpić do końca okresu rozliczeniowego. Z kolei za pracę w niedzielę pracodawca powinien udzielić pracownikowi dnia wolnego w ciągu 6 dni kalendarzowych poprzedzających taką niedzielę lub następujących po niej. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego za pracę w niedzielę w tym terminie, dzień wolny powinien zostać wyznaczony do końca okresu rozliczeniowego. W przypadku, gdy nie ma możliwości odebrania dnia wolnego za pracę w niedzielę lub święto do końca okresu rozliczeniowego, wówczas należy wypłacić pracownikowi dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy.
W sytuacji, gdy pracownik wykonywał swoje obowiązki w niedzielę lub święto dłużej niż 8 godzin, każda kolejna godzina powinna być liczona jako nadliczbowa. Za pracę w godzinach nadliczbowych, stanowiących przekroczenie dobowej normy czasu pracy, przypadających w dni niebędące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, pracownikowi przysługuje, oprócz normalnego wynagrodzenia, dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia lub dzień wolny, niezależnie od tego, czy w danym dniu przepracował jedną dodatkową godzinę czy cztery.